Αλβανικό ψήφισμα για τη «γενοκτονία των Τσάμηδων»

Το κόμμα των Τσάμηδων (PDIU) εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το κλίμα εθνικισμού και ανθελληνισμού που επικρατεί σε ισχυρούς πολιτικούς κύκλους στα Τίρανα και τα ΜΜΕ, και κατάφερε να το επιβάλει στην πολιτική ατζέντα της Αλβανίας.

Ανησυχητικές διαστάσεις έχει αρχίσει να παίρνει η προσπάθεια πολιτικών κομμάτων στην Αλβανία να επιβάλουν ένα ψήφισμα του Κοινοβουλίου με το οποίο να καταδικάζεται η «γενοκτονία των Τσάμηδων», την οποία ισχυρίζονται ότι... έκαναν οι Έλληνες μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που, αν τελικά συμβεί, θα προκαλέσει τεράστιες πολιτικές, ιστορικές και ψυχολογικές αλλαγές στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, οι οποίες θα είναι δύσκολο να αποκατασταθούν για πολλά χρόνια.

Το εθνικιστικό ντελίριο που έχει ξεσπάσει στην Αλβανία από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν εορτάστηκαν τα εκατό χρόνια από την ίδρυση του κράτους και επισημοποιήθηκε η προσήλωση στη «Μεγάλη Αλβανία», μπορεί να κόπασε εν μέρει μετά από σκληρές παρεμβάσεις δεκάδων κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και των ΗΠΑ, πολλές όμως πτυχές παραμένουν ενεργοί και απλώς η ρητορική βρίσκεται κάπως σε ύφεση, αλλά το αίτημα παραμένει. Μια ιδιαίτερη πτυχή, αυτή των Τσάμηδων, που αφορά στη χώρα μας βρίσκεται σχεδόν καθημερινά στην ημερήσια διάταξη και τυγχάνει ιδιαίτερης προβολής στον αλβανικό Τύπο, αλλά τα πράγματα σοβάρεψαν αρκετά με την κατάθεση του ψηφίσματος στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας του Κοινοβουλίου περί γενοκτονίας των Τσάμηδων από την Ελλάδα.

Το Κόμμα των Τσάμηδων, το PDIU, εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το κλίμα εθνικισμού και ανθελληνισμού που επικρατεί σε ισχυρούς πολιτικούς κύκλους στα Τίρανα και τα ΜΜΕ, και κατάφερε να το επιβάλει στην πολιτική ατζέντα της Αλβανίας, καθώς στο σύνολό τους οι πολιτικές δυνάμεις ήδη έχουν ενσωματώσει στον πολιτικό τους λόγο το «τσάμικο ζήτημα» και διαγκωνίζονται για το ποιος έχει κάνει τα πιο δυναμικά διαβήματα προς την Αθήνα. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι στην πολιτική η υποβάθμιση ενός κινδύνου είναι εγκληματική και επίσης καταδεικνύει ότι ενίοτε οι μειοψηφίες εξελίσσονται σε πανίσχυρες ομάδες πίεσης και πολλές φορές επηρεάζουν καθοριστικά τις κυρίαρχες δυνάμεις. Στην Ελλάδα επί χρόνια ο κίνδυνος αυτός υποβαθμίστηκε, δεν αναλύθηκε ποτέ σωστά -ίσως δεν αναλύθηκε καν-, με συνέπεια ακόμη και σήμερα η ελληνική κυβέρνηση να μην μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Επεισοδιακή συνεδρίαση

Την περασμένη Παρασκευή πραγματοποιήθηκε μια άκρως επεισοδιακή συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας στα Τίρανα με τους εισηγητές βουλευτές του Σοσιαλιστικού και του Δημοκρατικού Κόμματος να ζητούν περισσότερο χρόνο. Το Κόμμα των Τσάμηδων είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής, μια και έχει παγιωθεί η θέση του στο πολιτικό σύστημα ως εκφραστή «των κυνηγημένων και δολοφονημένων Τσάμηδων». Κατά τη συνεδρίαση εκδηλώθηκε σφοδρή επίθεση κατά του Βαγγέλη Ντούλε, προέδρου του ΚΕΑΔ και μέλους της Επιτροπής, επειδή εξέφρασε την κάθετη διαφωνία του με το ψήφισμα. Τελικά και έπειτα από ώρες έντασης, η συζήτηση θα συνεχιζόταν χθες και ενώ τα «Επίκαιρα» βρίσκονταν καθ' οδόν για το τυπογραφείο.

Αν τελικά το ψήφισμα κατατεθεί στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου και εγκριθεί, είναι προφανές ότι θα αλλάξει η ροή των σχέσεων Ελλάδας - Αλβανίας και θα επηρεαστεί το πολιτικό κλίμα σε όλη την περιοχή. Στην περίπτωση αυτή, τίποτα πλέον δεν θα είναι ίδιο και η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια κατηγορία που ούτε διανοήθηκε ποτέ κανείς πολιτικός ή διπλωμάτης. Γιατί μια τέτοια κατηγορία δεν θα μείνει στο διμερές επίπεδο, θα γίνει διεθνές θέμα, και η Ελλάδα θα τρέχει για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες ενός διασυρμού που θα στηριχθεί στην παραχάραξη της ιστορίας για μια ακόμη φορά.

Σύμφωνα με τον αλβανικό Τύπο, τα μέλη της Επιτροπής έχουν μελετήσει τόσο το ψήφισμα όσο και το ερμηνευτικό συνοδευτικό υλικό και θα συζητήσουν για το περιεχόμενο του ψηφίσματος στη νέα συνεδρίαση της Επιτροπής. Τα ίδια δημοσιεύματα εκτιμούσαν ότι η τελική στάση που θα τηρήσουν τα μέλη της Επιτροπής αναμένεται να είναι θετική ως προς την κατάθεση του ψηφίσματος στην Ολομέλεια της Βουλής. Μέχρι πριν από λίγες ημέρες τα περισσότερα κόμματα, κυρίως το Σοσιαλιστικό του Έντι Ράμα -που προκάλεσε και το πρόβλημα με το Συνταγματικό Δικαστήριο για τις θαλάσσιες ζώνες-, είχαν ταχθεί θετικά, ενώ ερώτημα είναι ποια θα είναι η τελική στάση της κυβέρνησης Μπερίσα, καθώς το Δημοκρατικό Κόμμα του οποίου ηγείται είχε αρχικά εκφραστεί υπέρ του ψηφίσματος ενώ τις τελευταίες ημέρες εμφανίζει σημάδια αναδίπλωσης, χωρίς να ξέρουμε ποια τάση θα επικρατήσει τελικά. Το γεγονός ότι η Αλβανία διανύει τις τελευταίες εβδομάδες της μεγάλης προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές του Ιουνίου είναι, πάντως, αρνητικό στοιχείο.
Τι επιδιώκουν τα Τίρανα

Ακόμη κι αν η Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας δεν αποφασίσει την κατάθεση του ψηφίσματος στην Ολομέλεια της αλβανικής Βουλής, το πρόβλημα υφίσταται και θα επανέρχεται ανάλογα με τις εξελίξεις και τις πολιτικές επιδιώξεις των Τιράνων. Με απλά λόγια, το θέμα αυτό ήδη αποτελεί ένα εργαλείο πίεσης προς την Ελλάδα, η οποία οφείλει πλέον να αντιδράσει σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.

Από τις εξελίξεις προκύπτει ότι η δράστηριοποίηση της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα δεν είναι από μόνη της αρκετή ώστε να επηρεάσει τις εξελίξεις και να πιέσει για την πλήρη και οριστική απόσυρση του ψηφίσματος. Γιατί αυτό που απαιτείται είναι η ολική κινητοποίηση της κυβέρνησης και ο σχεδιασμός δυναμικής παρέμβασης, ώστε να γίνει κατανοητό πως σε περίπτωση υιοθέτησης ενός ούτως ή άλλως ανιστόρητου ψηφίσματος, που είναι γέννημα του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού, θα επιφέρει συντριπτικό πλήγμα στις διμερείς σχέσεις και θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην περιοχή. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κατεύθυνση της υπερψήφισης της πρότασης για «γενοκτονία» υποστηρίζεται με πάθος από την τουρκική πρεσβεία στα Τίρανα.

Η Αλβανία έχει καταφέρει να απωθήσει πλήρως την ελληνική επιρροή και, σωρεύοντας συνεχώς αιτήματα, έχει φέρει σε δύσκολη θέση την ελληνική διπλωματία που συνεχίζει να αδρανεί ή να αδυνατεί να σχεδιάσει μια πολιτική υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων. Η Αλβανία έχει αρνηθεί να κυρώσει από τη Βουλή της τη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες με πρόσχημα μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, πιέζει για την άρση της εμπολέμου, απειλεί με το ψήφισμα για γενοκτονία, εκδίδει χάρτες για τη «Μεγάλη Αλβανία», παραβιάζει τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, ενώ η Ελλάδα έχει αποσυρθεί από τα μέτωπα των καλών νοούμενων διεκδικήσεών της, στο πλαίσιο μιας θεσμικής πολιτικής της ΕΕ για τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Όπως στην περίπτωση της Τουρκίας, έτσι και στην περίπτωση των Τιράνων, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει τη στήριξη στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Αλβανίας, ενώ η κατάσταση της ελληνικής μειονότητας έχει επιδεινωθεί κι ενώ ο εθνικισμός και ο μεγαλοϊδεατισμός πλήττουν καίρια όχι μόνο τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, αλλά και το κλίμα στα Βαλκάνια.