Τι προβλέπει το Σύνταγμα σε περίπτωση αποτυχίας σχηματισμού κυβέρνησης

Από το μεσημέρι και μετά, δηλαδή από την στιγμή που ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος επιστρέψει και την τρίτη διερευνητική εντολή στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Κάρολος  Παπούλιας, σύμφωνα με το Σύνταγμα, αναλαμβάνει την ευθύνη να καλέσει όλους τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο.

Στόχος της σύσκεψης είναι να εξεταστεί κατά πόσο μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής και αυτή η διαδικασία  δεν προβλέπεται ρητώς πόσο διαρκεί, όμως συνταγματολόγοι λένε ότι η διαβούλευση αυτή μπορεί να διαρκέσει «εύλογο χρόνο» τον οποίο προσδιορίζουν ώς δύο ημέρες το πολύ.

Σε περίπτωση νέας αποτυχίας, σύμφωνα με το in.gr,  ο Πρόεδρος αναθέτει στον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό (υπηρεσιακής) κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής για να διενεργήσει εκλογές και διαλύει τη Βουλή.

Ο Πρόεδρος πρέπει να επιλέξει μεταξύ της Ρένας Ασημακοπούλου (Αρειος Πάγος), Παναγιώτη Πικραμμένο (Συμβούλιο της Επικρατείας) και Ιωάννη Καραβοκύρη (Ελεγκτικό Συνέδριο).

Στις 17 Μαΐου  και ανεξάρτητα από τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, θα πρέπει να συγκληθεί η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 6ης Μαΐου, όπως ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα για «τη διάλυση της Βουλής, την προκήρυξη εκλογών και τη σύγκληση της νέας Βουλής» που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια και θυροκολλήθηκε στις 11 Απριλίου 2012.

Συνταγματολόγοι αναφέρουν ότι η ημερομηνία αυτή μπορεί να έρθει πιο νωρίς αν ο Κάρολος Παπούλιας εκδώσει νέο Προεδρικό Διάταγμα που να ορίζει σύγκληση της Βουλής π.χ. 2, 3 ή 4 ημέρες νωρίτερα -πάντα όμως όχι εις βάρος των προθεσμιών των εντολών. 

Έχει διατυπωθεί πάντως και η άποψη ότι μπορεί να προκηρυχθούν εκλογές και χωρίς σύγκληση της Βουλής και ορκωμοσία των νέων μελών της.

Με βάση την εκλογική νομοθεσία, αν γίνουν βουλευτικές εκλογές μέσα σε διάστημα μικρότερο των 18 μηνών από τις προηγούμενες, δεν απαιτείται σταυρός προτίμησης για τους υποψήφιους βουλευτές.

Το Σύνταγμα ορίζει ότι αν διεξαχθούν εκλογές μετά τον Μάιο, τότε πρέπει να διενεργηθούν με βάση την τελευταία απογραφή, δηλαδή εκείνη που έγινε μόλις ένα χρόνο πριν (Μάιος 2011), τα αποτελέσματα της οποίας πρέπει να έχουν δημοσιευθεί μέχρι τα τέλη Μαΐου.

Ακόμα όμως και αν δεν δημοσιευθούν, το Σύνταγμα προβλέπει ρητά ότι μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της απογραφής (24 Μαΐου 2011) τα αποτελέσματα
θεωρούνται δημοσιευμένα. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν δεν υπάρχουν επεξεργασμένα, έτοιμα προς δημοσίευση, υπάρχει ζήτημα παράβασης καθήκοντος για την αρμόδια Αρχή που διενήργησε την απογραφή του πληθυσμού.

Έτσι, ανοίγουν θέματα προσφυγών μετά τις νέες εκλογές στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) που θα δικαιώσει όσους επιλαχόντες βουλευτές προσφύγουν, αλλάζοντας έτσι το «χρώμα» τουλάχιστον 10 εδρών.

 Και αυτό καθώς, όπως εκτιμάται, τα αποτελέσματα της τελευταίας απογραφής θα οδηγήσουν σε ανακατανομή των εδρών που αντιστοιχούν στις εκλογικές περιφέρειες, εφόσον υπάρχουν μεγάλες αλλαγές στον πληθυσμό και την κατανομή του.